VQV-TẠP GHI

  VỀ ẨM THỰC TRONG VĂN XUÔI VŨ BẰNG VÀ TRẦN BẢO ĐỊNH (Võ Quốc Việt) “ Có thực mới vực được đạo ”. Ăn là sinh hoạt thiết yếu, gắn liền đời sống con người. Thiên hạ cho ăn là đệ nhứt tứ khoái. Và ăn cũng một nghệ thuật. Nên ăn biết ngon cần có thiện nghệ. Tay sành ăn có thể xem nghệ sĩ. Bắc-Trung-Nam đều có nghệ thuật ẩm thực riêng biệt, độc đáo, phong phú. Văn sĩ ba miền không ít người bàn đến chuyện ăn. Ở Bắc Việt rồi vào Sài Gòn, Vũ Bằng bàn về cái ăn từ Bắc tới Nam-có thể xem “tay sành sỏi” trong làng ẩm thực. Với bộ sách “Đất và người Nam bộ mến yêu”, Trần Bảo Định cũng khắc họa đặc sắc ẩm thực phương Nam. 1. Ở miền Nam, Vũ Bằng không nguôi nhớ Bắc Việt. Do đó, ẩm thực trong trang văn Vũ Bằng là sự hồi tưởng nhung nhớ. Trong khi đó, Trần Bảo Định “nấu nướng” chủ yếu để gợi suy tưởng. “ Món ăn thể hiện tính cách con người; đồng thời, nó cũng có thể tạo nên số phận ” [1] . Thiên về kể-tả, món ăn trong trang viết Vũ Bằng nổi bật với màu sắc, hình dáng. Vũ Bằng nhạy bén ở đô...

                            "QUỐC HỒN NAM VIỆT" CỦA TRƯƠNG QUANG TIỀN TRÊN AN HÀ BÁO (Võ Quốc Việt) *** Môi trường hoạt động báo chí Nam kỳ đầu thế kỷ XX rất sôi động và đa dạng. Trong bối cảnh đó, An Hà Báo (An Hà Nhựt Báo) ra đời ở Cần Thơ (khoảng thập niên 1910). Tờ báo ra đời nhờ sự cộng lực của Võ Văn Thơm, Trần Đắc Nghĩa, Nguyễn Tất Đoài, Trương Quang Tiền, Phạm Kỳ Xương, Đỗ Văn Y, … An Hà Báo được ấn hành bởi Imprimerie de l’Ouest (ra đời 1911?) – đây cũng là một trong số những nhà in sớm nhất ở Nam kỳ. Với nội dung thông tin đa dạng, An Hà Báo cho thấy những biến chuyển trong đời sống kinh tế, văn hóa, xã hội của vùng đất này đầu thế kỷ XX. Đây là trang thông tin có khuynh hướng cổ súy tinh thần dân tộc, nâng cao dân trí cho người lao động bình dân miền Lục tỉnh. Đáng quý có loạt bài xã luận về văn hóa xã hội nêu cao tinh thần giữ gìn phát huy giá trị truyền thống dân tộc bởi sự cộng lực của nhiều cây vi...

“CÂY CỎ VƯỜN NHÀ” HAY “TOÀN TÂM LUẬN” CỦA NGƯỜI BÌNH DÂN NAM BỘ (Võ Quốc Việt) *** Trong một số tập tiểu luận gần đây ( Phật tính dân gian Nam bộ - Đôi điều suy ngẫm; Dấu thời gian – Khát vọng của người xưa; Lá rụng mùa – Mấy vấn đề môi trường sinh thái Nam bộ ), Trần Bảo Định tiếp tục mang “ dân gian triết ” của người lao động bình dân đến gần hơn với độc giả đương thời. Ông nghĩ mình “ thuật nhi bất tác ”. Trang viết chỉ khai thác “trữ lượng” giá trị nhân bản sẵn có trong đời sống người nhà quê. Trong đó, tập sách “ Lá rụng mùa – mấy vấn đề môi trường sinh thái Nam bộ” có nhiều vấn đề đáng chú ý: quan niệm sinh thái Phật giáo; ý thức sinh thái trong ca dao, tục ngữ; ý thức sinh thái trong văn hóa ẩm thực Nam bộ; v.v… Đặc biệt bài viết “Cây cỏ vườn nhà” giúp bạn đọc nhận ra tư tưởng “toàn tâm luận” (panpsychism) thực chất đã bàng bạc vùng sông nước Cửu Long. Người bình dân Nam bộ làm bạn ngỡ ngàng nhận ra nền nhân bản thâm trầm bình dị của quê hương không chỉ nhuần nhị mà còn r...