PHẠM CÔNG THIỆN: KẺ PHẢN VĂN CHƯƠNG

Vì sao Phạm Công Thiện, vì sao “Bay đi những cơn mưa phùn” ?

Con người cô độc thảm thương. Thiện gần như đã cô độc cả cuộc đời. Dẫu rằng Thiện vẫn hăng say và không ngừng kết liên bằng tư tưởng, bằng giảng dạy, bằng phiêu lưu và hẳn nhiên cả tình ái. Không thể thiếu tình ái – thứ năng lượng triển nở của tư tưởng. Ví như lõi cô đặc vô cực của hố đen/hố thẳm thức nhận. Sự lập thức lập thành lập thức trong lập thành như là thức – chẳng khác gì tình yêu! Sự thực, Thiện là kẻ yêu dại dột và điên cuồng. Chính vì thế Thiện cô độc không thể tả, đến mức bản thân Thiện cũng chẳng ngờ. Tỷ trọng tồn hữu của Thiện bằng tỷ trọng cô độc. Nói điều này có lẽ thừa, bởi bất cứ kẻ nào viết như là sống, tỷ trọng cô độc chính là tỷ trọng tồn hữu. Điều này khiến ta nghĩ đến những mối tình của Thiện từ bốn phương tám hướng diện tiền. Rồi tất cả đều khiến ta nghĩ tới Blanchot. Có lẽ trong giấc mơ chiều muộn giữa căn phòng chật chội nào, Thiện đã mơ như là Blanchot, hoặc đã kết liên bằng giấc mơ với thể điệu Blanchot. Hết thảy đều là những vì sao chết, sụt lún vào hố thẳm tư tưởng. Sự thất bại của Kant, sự thất bại của Hegel, sự thất bại của Nietzsche, sự thất bại của Tagore, sự thất bại của Heidegger, sự thất bại của Sartre, sự thất bại của Camus, sự thất bại của Ponty, sự thất bại của Grillet, sự thất bại của Simon, sự thất bại của Clézio, …. Và tất nhiên sự thất bại của Thiện. Thiện tai ! Thiện tai !

http://journal.hcmue.edu.vn/index.php/hcmuejos/article/view/2933

Saigon, 2021.
VQV.

Comments

TÌM HIỂU PHÊ BÌNH HẬU NHÂN

TÌM HIỂU PHÊ BÌNH HẬU NHÂN (Võ Quốc Việt) * Trong bối cảnh văn hóa đại chúng thế kỷ XXI, văn học cộng hưởng thực tiễn toàn cầu hóa, số hóa, công nghệ sinh học và trí tuệ nhân tạo. Thời đại mà Stefan Herbrechter tạm gọi “hậu văn học” - thời đại mà việc tiếp cận của phê bình hậu nhân “ vừa nhận diện vừa thận trọng đối với xu hướng đương thời trong việc rời bỏ phương tiện và định chế trung tâm của văn chương thuộc về chủ nghĩa nhân văn, với tất cả những dính líu về xã hội-kinh tế-văn hóa-chính trị, với thiết chế quyền lực và thẩm mỹ của nó đằng sau đó ” [1] . Bấy giờ phê bình hậu nhân tiếp cận diễn ngôn nghệ thuật xuyên phương tiện ở một số khía cạnh: không gian hậu nhân (posthuman space), chủ thể hậu nhân (posthuman subject), hình tượng lệch chuẩn (eccentric image). Trong đó, chủ thể hậu nhân (posthuman subject) cơ hồ tương liên với khái niệm thực thể thông tin vật chất (informational-material entity [2] ) của Katherine Hayles trong How We Became Posthuman . Đặc điểm của thực...

LƯỢC BIÊN HẬU NHÂN LUẬN

LƯỢC BIÊN HẬU NHÂN LUẬN Thuật ngữ “Hậu nhân luận” được sử dụng để chỉ loạt quan điểm lý thuyết đương thời được đưa ra bởi những nhà nghiên cứu có nền tảng học thuật trong lĩnh vực triết học, khoa học và nghiên cứu công nghệ, nghiên cứu văn học, lý thuyết phê bình, xã hội học phê phán và nghiên cứu truyền thông. Trong những lĩnh vực nghiên cứu này, hậu nhân luận nêu ra một loạt các sự phá vỡ giả thiết nền tảng của văn hóa phương Tây hiện đại: đặc biệt, hậu nhân luận đề ra lối nhận thức mới về chủ thể người trong tương liên với thế giới tự nhiên nói chung. Lý thuyết hậu nhân đề xuất nhận thức luận mới không lấy con người làm trung tâm và lẽ đó không đặt trọng tâm ở nhị nguyên luận của Descartes. Nó tìm cách làm xói mòn những ranh giới cố hữu giữa con người, động vật và công nghệ. Lý thuyết gia hậu hiện đại Ihab Hassan đã đặt ra thuật ngữ này và còn nêu ra định nghĩa mang tính khai mở trong bài báo với tiêu đề “Prometheus as Performer: Towards a Posthumanist Culture?” (1977). Liên...

LADY GAGA VÀ THỰC THỂ HẬU NHÂN

LADY GAGA VÀ THỰC THỂ HẬU NHÂN Võ Quốc Việt (lược dịch và luận giải) *** Là nghệ sĩ tiêu biểu của văn hóa đại chúng Mỹ từ thập niên 2010 đến nay, tác phẩm của Lady Gaga thể hiện sự kết hợp rất thú vị giữa các biểu hiện nội tại và ngoại tại của thực thể hậu nhân (Posthuman Entities). Vì các sản phẩm âm nhạc của cô cho thấy ý hướng muốn khuynh đảo các thiết chế nhân tính nhị nguyên của chủ nghĩa nhân văn (có từ thời Phục Hưng và được gia cố thêm từ thời Khai Sáng). Đó là sự xuyên vượt các giới hạn giữa người với máy móc, người với động vật, chủ thể với khách thể, tự ngã với tha nhân, giữa nam với nữ. Nhìn từ góc độ này, có thể nói, hiện thân xuất hiện trong sản phẩm âm nhạc của cô là biểu hiện sáng rõ cho các thực thể hậu nhân trong nhãn quan của các nhà hậu nhân luận. Cụ thể, đó là người máy, quái vật và những sinh vật lai ghép phi nhân. Chưa kể, vượt qua các giới hạn này, sản phẩm âm nhạc của cô cơ hồ đã thúc đẩy thêm nhãn quan phê phán với lập trường giải cấu trúc...

VQV-TẠP GHI

Search This Blog